Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου 2008

Στις δανεικές τις προσευχές μάθε να μην κλαις...


Κάποτε ο Σαββόπουλος είχε πει πως αν δώσεις στους έλληνες το δικαίωμα της ελευθερίας και της δημοκρατίας θα τα κάνουν σκατά. Δεν ξέρω αν στην δημοκρατία τα έχουμε κάνει ολίγον από περιττώματα, ακόμα πειραματιζόμαστε, αλλά ως προς την ελευθερία το έχουμε κάνει βόθρος. Σύμφωνα με το Σύνταγμα λοιπόν, η ελευθερία του ενός τελειώνει εκεί που ξεκινά η ελευθερία του άλλου. Δεν ξέρω αν ποτέ εφαρμόστηκε αυτό. Τα χρόνια που έζησα όμως, δεν μου έδειξαν κάτι τέτοιο. Ίσα ίσα που κατάλαβα πως η ελευθερία του ενός ξεκινά εκεί που αρχίζει και η ελευθερία του άλλου. Το που σταματάνε, ο Θεός κι η ψυχή τους.

Η λέξη ελευθερία πρωτο-ειπώθηκε από τον Σωκράτη (σύμφωνα πάντα με τα γραφόμενα του Πλάτωνα) και προέρχεται από την λέξη "έλευση", που σημαίνει ερχομός. Με λίγα λόγια λοιπόν η λέξη ελευθερία σημαίνει "αυτή που θα έλθει" (πιστή μετάφραση του Ρήγα Φεραίου). Αν η ελευθερία είναι πάντα το αναμενόμενο, τότε απλώς δεν υπάρχει ελευθερία, γιατί η σημερινή ελευθερία με τα αυριανά δεδομένα θα είναι σκλαβιά και η αυριανή ελευθερία με τα σημερινά δεδομένα θα είναι ασυδοσία.

Επειδή λοιπόν, τα ταξίδια στον χρόνο είναι (τουλάχιστον για το σήμερα) απραγματοποίητα, για να μην πω όνειρα θερινής νυκτός και παρεξηγηθεί ο Σαίξπηρ, κρίνουμε την ελευθερία μας με τα σημερινά δεδομένα, αλλά ίσως (και λέω ίσως γιατί είναι απόλυτα σχετικό) να οραματιζόμαστε μία πιο "ελεύθερη" ελευθερία. Ίσως και να προσπαθούμε υπέρ του οράματος, εγώ λόγω φύσης και θέσης τάσσομαι υπέρ των οραμάτων και υπέρ της πραγματοποίησης αυτών, όμως δεν προσπαθούμε συλλογικά-ομαδικά, αλλά προσπαθούμε πάντα σε προσωπικό επίπεδο και με τα δικά του μέτρα και σταθμά ο καθείς.

Έτσι λοιπόν, το όραμα χάνεται και βουλιάζουμε πάλι στην πραγματικότητα της καθημερινότητας, με αποτέλεσμα να μην βαδίζουμε προς την ελευθερία που οραματιστήκαμε, αλλά στην σκλαβιά που πολεμήσαμε. Μερικοί γίνονται και υπερασπιστές της και εν τέλει υποχρεώνουν τους άλλους σε μια πιο αντάξια ελευθερία, στην ασυδοσία δηλαδή. Δεν σεβόμαστε τα όρια του άλλου και απλώς τον υποχρεώνουμε να δει, να ακούσει, να διαβάσει αυτά που εμείς ίσως και να απεχθανόμαστε.

Έτσι λοιπόν δημιουργούμε ομάδες που η μία να μπορεί να αποδεχτεί κάποιον από κάποια άλλη ομάδα, αλλά όχι όλη την ομάδα. Και γινόμαστε ρατσιστές χωρίς καν να το καταλάβουμε. Βάζουμε ταμπέλες στις ομάδες, τις κατατάσσουμε για να τις "μελετήσουμε", αυτές που δεν μας αρέσουν τις περιθωριοποιούμε γιατί η διαφορετικότητα πονάει. Δημιουργούμε κοινωνίες με θεμέλιο την ελευθερία και επιστέγασμα τον ρατσισμό.

Με βάση τα παραπάνω λοιπόν, η ελευθερία (έτσι όπως μας την έμαθαν) έχει άμεση σχέση με τον ρατσισμό, με τον φασισμό, με τον σεβασμό στην άποψη των πολλών και όχι των λίγων. Γιατί για τους λίγους δεν μας νοιάζει, ο λόγος απλούστατους: Είναι λίγοι και είναι μια εξαίρεση για να επιβεβαιώσουμε τον κανόνα και κατά προέκταση τον εαυτό μας. Ποιος λοιπόν θα νοιαστεί σε ποιο κοινωνικό στρώμα ανήκεις εσύ, αφού αυτός επιβεβαιώνει το δικό του? Ποιος θα νοιαστεί τι μουσική ακούς εσύ, αφού αυτός ακούει αυτή που θέλει? Ποιος θα νοιαστεί αν θα σε πάρει ο ταρίφας από την γωνία αφού αυτός πάει με μηχανάκι?

Θυμάστε μια ατάκα που έλεγε "πουτάνα κοινωνία"? Δεν είναι η κοινωνία πουτάνα, εμείς είμαστε καριόληδες και είτε μας αρέσει είτε όχι, αυτό είμαστε. Μας φόρτωσαν ένα σωρό ρατσιστικές ιδεολογίες και εμείς τις αποδεχόμαστε γιατί απλώς είμαστε έλληνες κι όπως και να το κάνουμε δώσαμε τα φώτα του πολιτισμού. Κι αφού εμείς δώσαμε τα φώτα ποιος διάολος κατέβασε τον γενικό και κουτουλάμε πάνω σε ντουβάρια ολημερίς?

Ίσως αύριο να είμαστε καλύτεροι, πιο ελεύθεροι, πιο δημοκρατικοί και λιγότερο ρατσιστές. Ίσως αύριο ν' ανάψουν μεμιάς τα φώτα και αντιληφθούμε τι και ποιον έχουμε πίσω μας. Ίσως και όχι όμως. Κι επειδή είμαι ρεαλιστής (και όχι απαισιόδοξος) σίγουρα δεν θα ανάψουν τα φώτα αύριο. Τουλάχιστον ας φέρει κάποιος ένα κερί να μπορέσουμε να βγάλουμε αυτό που έχουμε πίσω μας και να βρούμε επιτέλους μια ασφάλεια για τον γενικό...

Δεν υπάρχουν σχόλια: