Ζωή χωρίς μοντάζ...

Χρόνια πριν μάθαμε ότι η φύση χωρίζεται σε έμψυχα και άψυχα "αντικείμενα", αν μπορούμε να τα πούμε έτσι. Τα άψυχα είναι εκείνα που δεν έχουν οργανισμό έτσι ώστε να παραχθεί το ο,τιδήποτε, ενώ τα έμψυχα είναι εκείνα που παράγουν κάτι, ό,τι κι αν είναι αυτό. Τα έμψυχα χωρίζονται κι εκείνα σε άλλες δύο κατηγορίες, την χλωρίδα και την πανίδα. Η χλωρίδα είναι ό,τι αποτελείται από χλωροφύλλη (να το πούμε έτσι απλά), ενώ η πανίδα είναι οι αμιγώς ζώντες οργανισμοί, αυτοί που βγάζουν ήχους πρωτογενείς. Στην πανίδα συγκαταλέγεται κι ο άνθρωπος, αυτό όμως που τον διαχωρίζει από τα υπόλοιπα ζώα, είναι μία μεταλλαγή σε κάποιο γονίδιο, το οποίο στην πορεία των χρόνων μετέτρεψε όλη την δομή του DNA του. Έτσι λοιπόν, σήμερα αποκαλούμε ανθρώπους εκείνους που έχουν νου και σκέφτονται, πράττουν και δημιουργούν ή καταστρέφουν με βάση την λογική.

Ο ανθρώπινος νους όμως, δεν είναι μονοσήμαντος ούτε και μονοδιάστατος. Έτσι κι εκείνος, με την σειρά του, έχει άλλες τρεις κατηγορίες, το συνειδητό, το υποσυνείδητο και το ασυνείδητο, που η καθεμία παίζει τον δικό της ρόλο στην γενική ψυχοσύνθεση του εκάστοτε ανθρώπινου όντος. Ωχ, συγγνώμη, μίλησα για ψυχοσύνθεση και μόλις κατάλαβα ότι ξέχασα το πιο σημαντικό, την ψυχή του ανθρώπου, εκείνη που μερικές φορές κυβερνά απόλυτα το νου. Η ψυχή του ανθρώπου είναι το πιο σημαντικό κομμάτι του, είναι εκείνο το μέρος που μας εξισώνει με τα υπόλοιπα όντα της πανίδας και που στην ουσία κυβερνά το νου. Ας υποθέσουμε τώρα ότι βρισκόμαστε σε ένα δικαστήριο, όπου θύτης, θύμα, δικηγόρος, δικαστής και κοινό είναι ο ίδιος ο εαυτός μας, όπως άλλωστε συμβαίνει πάντα στην ζωή. Το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι να μοιράσουμε τους "ρόλους".

Θύτης είναι το ασυνείδητο, εκείνο το κομμάτι που λειτουργεί μόνο με βάση τα δικά του θέλω, μόνο με ό,τι το εκφράζει την δεδομένη στιγμή του εγκλήματος, αδιαφορώντας για την συνέχεια και για τις κατηγορίες που θα του απαγγελθούν. Το ασυνείδητο λοιπόν, λειτουργεί χωρίς σκέψη. Συνήγορος υπεράσπισης είναι το υποσυνείδητο, εκείνη η γωνίτσα που δικαιολογεί ό,τι κι αν κάνουμε, καλό ή κακό, για να επαναπαύσουμε τους εαυτούς μας και να νιώσουμε λίγο καλύτερα. Δικαστής είναι το συνειδητό, ο στυγνός κριτής των πράξεών μας, όταν βέβαια τις αντιλαμβάνεται. Το κοινό είναι η ψυχή μας, η οποία τελικά είναι και ο πιο ουσιαστικός κριτής, πιο ουσιαστικός και από τον δικαστή, γιατί στην ουσία, εκείνη είναι που θα μας δικαιολογήσει ή θα μας καταδικάσει. Σε μια δικαστική υπόθεση θέλουμε πάντα να κερδίσουμε το κοινό αίσθημα κι όχι απαραίτητα τον δικαστή.

Κοιτάμε λοιπόν την δικογραφία και βλέπουμε ότι είναι μια υπόθεση βιασμού, ψυχολογικού βιασμού κι όχι σωματικού. Απαγγέλλονται οι κατηγορίες και η εκδίκαση της υπόθεσης ξεκινά. Ο συνήγορος υπεράσπισης θα ξεκινήσει με την αγόρευσή του, θα υποστηρίξει ότι ο θύτης βρισκόταν εν βρασμώ ψυχής, θα πει ότι το θύμα τον προκάλεσε και έδειξε ανοχή, θα φέρει μάρτυρες να αποδείξουν τα λεγόμενά του, αλλά θα αφήσει το καλύτερο χαρτί του για το τέλος. Θα καλέσει τον ίδιο τον θύτη να του περιγράψει το τι συνέβη, θα υποβάλλει συγκεκριμένες ερωτήσεις για να λάβει τις απαντήσεις που θέλει. Ο δικαστής θα αντικρούσει όλα αυτά τα επιχειρήματα και θα καταλήξει στην ουσία της πράξης, στον ψυχολογικό βιασμό, θέλοντας να κρατήσει την υπόθεση μέσα στην πράξη κι όχι στην αιτιολογία της.

Ο θύτης, θα περιγράψει τα όσα έγιναν με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες, εύκολα δασκαλεμένος από τον δικηγόρο του. Θα πει ότι το θύμα τον προκάλεσε, ότι εκείνος προσπάθησε να αποφύγει την πράξη, αλλά το ένστικτό του, πιο δυνατό από εκείνον, τον κατάφερε να προβεί σε μια τόσο χυδαία πράξη. Δεν θα παραλείψει να κερδίσει κι εκείνος τις εντυπώσεις δηλώνοντας μετάνοια και ζητώντας συγχώρεση από το θύμα. Θα αλλάξει για λίγο τους ρόλους και θα μεταβάλλει τον εαυτό του σε θύμα, δείχνοντας ότι κι εκείνος έχει πληγές που δεν ομολογεί. Εκεί λοιπόν, θα μπει ο συνήγορος υπεράσπισης και θα βγάλει έναν άσσο από το μανίκι, αφήνοντας άναυδους δικαστή και κοινό. Θα αποκαλύψει τον προ αμνημονεύτων ετών ψυχολογικό βιασμό του θύτη. Κι εκεί θα φέρει μάρτυρες να αποδείξουν του λόγου το αληθές, θα εξηγήσει τα κίνητρα του θύτη.

Στ' αλήθεια είναι εκπληκτικό αυτό το γεγονός. Οι άνθρωποι έχουμε την ικανότητα να μαζεύουμε τα βιώματά μας και να τα φυλάμε ως κόρη οφθαλμού. Είμαστε τα θύματα, που επιμελώς παρέλειψα να αναφέρω, γιατί ναι, ο ίδιος μας ο εαυτός είναι το θύμα. Αποδεχόμαστε συμπεριφορές, αποδεχόμαστε καταστάσεις και δημιουργούμε ενοχές, φοβίες και ανασφάλειες σε μας, κλεινόμαστε σε ένα κελί, επιλέγουμε την μοναξιά και κατηγορούμε διαρκώς τον εαυτό μας. Μαθαίνουμε να ζούμε εκεί μέσα, περνούν τα χρόνια και συνηθίζουμε μέσα σε εκείνο το κλειστό δωμάτιο. Σταματούν να βρωμούν τα χνώτα μας, ο εαυτός μας πλέον είναι ο μόνος που μπορούμε να αντέξουμε, υψώνουμε ψηλά τείχη για να μην δραπετεύσουμε. Τρώμε μανιωδώς ό,τι ξεροκόμματο μας πετάνε και λέμε και ένα μεγαλοπρεπέστατο ευχαριστώ.

Έρχεται όμως η μέρα που η ποινή τελειώνει, μας απελευθερώνουν. Ναι, κάποιος άλλος μας απελευθερώνει, όχι εμείς οι ίδιοι κι έτσι πείθουμε εύκολα τον εαυτό μας ότι δικαιωθήκαμε. Το θύμα, που έπεσε σε δικαστική πλάνη κι έγινε θύτης για τα μάτια του δικαστή, τώρα είναι ελεύθερο και δικαιωμένο. Κερδίζει εκ νέου την δίκη, παρουσιάζει νέα στοιχεία, που ο συνήγορος υπεράσπισης επιμελώς είχε κρύψει και ναι, επιτέλους, δικαιώνεται. Ήρθε η ώρα του να εκδικηθεί, αλλά όχι τον πραγματικό θύτη. Βρίσκει κάποιον άλλο, ο οποίος έχει πολλά στοιχεία του εαυτού του και τον βαφτίζει θύτη, τον κατηγορεί, τον καταδικάζει, τον στέλνει στην ίδια φυλακή που εκείνος έζησε. Υψώνει τείχη μπροστά του, πιο ψηλά, έτσι που να μην μπορεί να δει τον ουρανό και τον αφήνει εκεί, να λιώνει.

Δυστυχώς όμως, ο σεναριογράφος της ζωής, δεν έχει γράψει ακόμα το τέλος που το κοινό επιθυμεί. Κι ο σκηνοθέτης δεν έχει τελειώσει το μοντάζ. Η ταινία είναι ακόμα στα γυρίσματα, κάθε μέρα το σενάριο αλλάζει, κάθε μέρα οι ηθοποιοί μαθαίνουν νέα λόγια. Βέβαια, οι σκηνές δεν μπορούν να ξαναγυριστούν, προστίθενται όμως νέες σκηνές, εκείνες που δείχνουν όλη την αλήθεια. Αχ, αυτή η αλήθεια. Πόσα πράγματα δεν έχουν γίνει στο όνομά της? Πόσοι ψυχολογικοί βιασμοί, πόσοι φόνοι, πόσα εγκλήματα. Θα συνεχίσουν να γίνονται, εις τους αιώνας των αιώνων. Όμως, την τελευταία λέξη δεν την έχει ο σκηνοθέτης, αλλά ο μοντερ. Εκείνος θα διαμορφώσει την ταινία. Και τελικά, θα αποκαλυφτεί, ότι όλοι, ζούμε μια ζωή χωρίς μοντάζ. Καληνύχτα σας...